วันพุธที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2555

ไวน์จากองุ่นดำ



ความจริงองุ่นดำนั้นดำแต่เปลือก เนื้อในยังขาวใสอยู่เลย แต่ความดำของเปลือกมีคุณค่าสำคัญในการทำไวน์แดง เพราะเป็นที่สะสมของแทนนิน ซึ่งเป็นสารสำคัญที่ทำให้ไวน์แดงมีความฝาด มีเนื้อหนัง เก็บได้นานและมีพัฒนาการในขวด  สร้างความซับซ้อนทั้้งกลิ่นและรส จนกลายเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ผู้คนหลงใหลมาตั้งแต่โบราณจนถึงปัจจุบัน
          มาว่ากันที่องุ่นดำ 4 สายพันธุ์หลัก ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ปลูกองุ่นดำส่วนใหญ่ของโลก
          
          Cabernet Sauvignon (คาเบอร์เน่ต์ โซวีนยอง) ถ้าไวน์ขาวมีชาร์ดอนเน่ย์เป็นราชินี ไวน์แดงก็ต้องยกให้ตัวนี้เขาละเป็นราชา เป็นพันธุ์องุ่นที่ยืนเป็นหลักให้กับไวน์แดง เพราะทำไวน์ได้บึกบึน หนักแน่น เป็นสัญญลักษณ์ของชายชาตรีที่คอไวน์เมืองไทยนิยมชมชอบ จนไม่อยากแตะต้องไวน์ขาว
          ไวน์ที่ทำจากองุ่นพันธุ์นี้ เมื่อหมักแล้วจะมีแทนนินเข้มมาก ต้องถูกบ่มในถังโอ๊กอีก 15 ถึง 30 เดือน แล้วบรรจุขวดให้มีพัฒนาการต่อเพื่อให้แทนนินนุ่มลง เป็นไวน์ที่เก็บได้นาน ยิ่งเก็บนานยิ่งมีกลิ่นรสซับซ้อน ไวน์คาเบอร์เน่ต์ดี ๆ เก็บนานกว่า 50 ปีก็ไม่มีปัญหา
องุ่นคาเบอร์เน่ต์โซวีนยอง โดดเด่นในแคว้น Bordeaux ของฝรั่งเศส ที่สุดยอดต้องอยู่ในเขต Medoc เป็นองุ่นพันธุ์หลักมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 18 เมื่อนำมาผสมกับองุ่น Merlot และ Cabernet Franc จะเป็นไวน์ที่เรียกว่าบอร์โดซ์สไตล์ ซึ่งได้สร้างสุดยอดไวน์ระดับโลกมากมาย บรรดาอรหันต์ในโลกของไวน์อย่าง Chateau Latour, Chateau Lafite-Rothschild, Chateau Mouton Rothschild และ Chateau Margaux ต่างก็มีถิ่นกำเนิดใ้นเขตนี้
          ในอเมริกา คาเบอร์เน่ต์โซวีนยอง เป็นองุ่นพันธุ์หลักในเขต Napa Valley ของแคลิฟอร์เนีย ทำไวน์ที่มีคุณภาพหลายระดับเพื่อตอบสนองลูกค้าทุกกลุ่ม รวมทั้งพวกสุดยอดไวน์เข้มข้นที่เรียกกันว่า Cult Wine ซึ่งมีปริมาณน้อยและแพงมากอย่างเช่น Screaming Eagle, Harlan Esttate และ Bryant Family เป็นต้น
          ไวน์ที่ทำจากองุ่นคาเบอร์เน่ต์ มีสีม่วงดำปนทับทิม ให้กลิ่นรสที่แน่นหนักและลุ่มลึกของแบล็คเคอร์แรนท์ พลัม เชอรี่ แยมและเครื่องเทศ แทนนินหนาหนึบ แอซิดิตี้สดชื่น แอลกอฮอล์ควบแน่น เป็นไวน์รสชาติเข้มข้น คับปาก มีพลังเหมือนกับ อาร์โนลด์ ชวาร์เซนเน็คเกอร์ ตอนเป็นหนุ่ม
          เมื่อดมจะได้กลิ่นสมุนไพร มะกอก สะระแหน่ ยี่หร่า พริกตุ้ม ออริกาโน ใบยาสูบ ไส้ดินสอ น้ำมันดิน รวมทั้งกลิ่นหนัง กล่องซิการ์และวานิลลาที่พัฒนามาจากโอ๊ก
          ไวน์คาเบอร์เน่ต์ต้องดื่มในอารมณ์จริงจังแบบเป็นเรื่องเป็นราว เหมาะกับอาหารประเภทสเต๊ก ชีส และจานที่มีครีมซอส เพราะของมัน ๆ จะลดความห่ามของแทนนินลง ทำให้รับรู้ความเป็นผลไม้ในไวน์ได้มากขึ้น ความฝาดของแทนนินและอิทธิพลของโอ๊กเข้ากันดีกับอาหารปิ้งย่างและรมควัน แต่ไปไม่ได้กับอาหารรสหวาน 

แอลกอฮอล์! ดื่มอย่างไรให้ได้ประโยชน์





มีวิจัยจากประเทศฝรั่งเศส หรือ เฟรนพาราดอกซ์ (French aradox) งานวิจัยนี้ศึกษาคนที่ดื่มไวน์เป็นประจำ แต่มีปัญหาโรคหัวใจน้อย ทั้งๆ ที่กินอาหารไขมันสูง ความดีจึงถูกยกให้กับสารแอนติออกซิแดนท์ในไวน์แดง แต่นักวิจัยเชื่อว่าสิ่งที่ป้องกันโรคหัวใจที่แท้จริงคือแอลกอฮอล์ในไวน์ ซึ่งน่าจะหมายความว่าไม่ว่าเบียร์ ไวน์ หรือวิสกี้อาจให้ประโยชน์ต่อหัวใจพอๆ กันถ้าดื่มพอควร


แอกอฮอล์กับหัวใจ


ข้อดี : แอลกอฮอล์ช่วยเพิ่มระดับเอชดีแอลซึ่งเป็นคอเลสเทอรอลที่ดี ลดการแข็งตัวของเกร็ดเลือด ลดการดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งช่วยป้องกันโรคหัวใจสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงจากเบาหวาน ความดันโลหิตสูงและในผู้ที่มีประวัติหัวใจวายมาก่อน ปัจจุบันนักวิจัยชาวยุโรปเชื่อว่าแอลกอฮอล์เกี่ยวข้องกับระดับสารที่ทำให้เกิดการอักเสบ เช่น สารซีอาร์พี หากทำให้สารนี้ลดลงจะป้องกันโรคหัวใจได้


ข้อเสีย : การดื่มแอลกอฮอลล์วันละ 3 ดริ๊งค์ขึ้นไปอาจทำให้อ้วน เพิ่มความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์สูง เส้นเลือดสมองตีบหรือแตก หัวใจล้มเหลว  ดร.ร็อค แจ็คสัน นักระบาดวิทยาไม่เชื่อในข้อดีของแอลกอฮอลล์เพราะข้อมูลการวิจัยส่วนใหญ่ไม่สามารถพิสูจน์ผลได้ว่าแอลกอฮอลล์ให้ผลดีต่อหัวใจจริง


ไวน์จากองุ่นเขียว

การเรียนรู้เรื่องไวน์ จำเป็นต้องรู้เรื่องพันธุ์องุ่นที่ใช้ผลิตไวน์เป็นพื้นฐานเบื้องต้น เพราะจะเป็นหลักยึดให้โยงไปสู่แหล่งผลิต รสชาติและคุณสมบัติของไวน์
องุ่นที่ใช้ทำไวน์ในโลกนี้ มีมากมายกว่าร้อยสายพันธุ์ บางพันธุ์แม้มาจากรากเหง้าเดียวกันแต่อยู่คนละประเทศก็เรียกชื่อต่างกัน การรู้จักพันธุ์องุ่นคือการบ้านสำคัญเหมือนหัดอ่าน ก.ไก่ ข.ไข่ ทำให้รู้ว่าองุ่นแต่ละพันธุ์ มีบุคลิกด้านกลิ่นและรสอย่างไร เหมาะกับการปลูกแบบไหน ท้องถิ่นใด และนำมาทำไวน์อะไร เมื่อรู้แล้วคุณจะเริ่มสนุกกับเรื่องของไวน์ แล้วก้าวต่อในระดับถัดไปอย่างมีความสุข
 เริ่มจากองุ่นที่ำใช้ทำไวน์ขาวก่อน  โดยเลือกพันธุ์ที่มีชื่อเสียงในวงกว้างมาแนะนำ องุ่นพวกนี้เมื่อสุกงอมผิวจะสีเขียวอ่อน บางพันธุ์อาจมีสีเหลืองและสีทองปน ผมขอจำแนกชื่อพันธุ์ ลักษณะเด่น ความแตกต่างหลัก ๆ ของแต่ละพันธุ์มาให้รู้จักกันครับ

ไวน์ (Wine)

ก่อนอื่น อยากจะให้ทุกท่านมาทำความเข้าใจคำศัพท์เกี่ยวกับไวน์กันก่อนนะครับ เหล้าองุ่นในภาษาอังกฤษเรียกว่า Wine ครับ ไวน์นั้นผลิตจากผลองุ่นซึ่งภาษาอังกฤษเรียกว่า Grape ครับ (ใครไม่รู้บ้างเนี่ย) สถานที่ที่ใช้ปลูกองุ่นนั้นเรียกว่าVineyard (อ่านว่าวินยาร์ด) หรือไร่องุ่นนั่นเอง ส่วนคำว่า Winery หมายถึงโรงกลั่นเหล้าองุ่นซึ่งยังหมายความรวมถึงสถานที่เก็บและที่ให้ชิมไวน์ด้วย ดังนั้นเวลาจะบอกว่าอยากไปเที่ยวชมไร่ไวน์นั้น เราต้องบอกว่าไปที่ Winery เพราะจริงๆแล้วเราไม่ได้ไปเดินเที่ยวในไร่องุ่น แต่เราไปเดินชิมหรือซื้อไวน์กันเสียมากกว่า (เว้นแต่ท่านจะชอบไปเดินในไร่องุ่นจริงๆ)

การผลิตไวน์ (Wine-making) นั้นคือการนำผลองุ่นมาบด (Crush) และหมักลงในถังหมัก ตัวยีสต์ในถังหมักจะเริ่มกินน้ำตาลในน้ำองุ่นจนกลายแอลกอฮอล์ กระบวนการหมักนี้เรียกว่า Fermentation